Na półkach sklepowych i w kartach win najlepszych restauracji coraz śmielej pojawiają się butelki z etykietami ekologiczne, organiczne, biodynamiczne czy naturalne. Co kryje się za tymi nazwami? Czy to tylko przejściowa moda, czy może winiarska rewolucja? To przede wszystkim zwrot ku metodom, które stawiają na minimalną interwencję człowieka i pozwalają winu w pełni wyrazić swój niepowtarzalny terroir. W tym artykule wyjaśniamy różnice między powyższymi rodzajami win.

Wino ekologiczne (organiczne)

Podstawą i najszerzej rozpoznawalną kategorią win tworzonych w zgodzie z naturą są wina ekologiczne, często nazywane również organicznymi lub biologicznymi. Ich filozofia opiera się na eliminacji syntetycznych, chemicznych środków z procesu uprawy i produkcji.

Praktyki w winnicy ekologicznej

Uprawa ekologiczna to rezygnacja z tego, co sztuczne i szkodliwe dla ekosystemu.

• Żadnych syntetycznych środków – W winnicy ekologicznej nie stosuje się sztucznych nawozów, pestycydów, herbicydów ani fungicydów. Zamiast tego, winiarze korzystają z naturalnych metod ochrony roślin i wzbogacania gleby.
• Naturalna ochrona i nawożenie – Do ochrony przed pleśnią dozwolone jest użycie siarczanu miedzi oraz środków pochodzenia roślinnego. Żyzność gleby utrzymuje się dzięki naturalnym nawozom, takim jak kompost, oraz przez sadzenie tzw. międzyplonów (np. koniczyny, gorczycy), które wzbogacają ziemię w azot i inne cenne składniki.
• Wspieranie bioróżnorodności – W winnicach ekologicznych często hoduje się zwierzęta, które w naturalny sposób użyźniają glebę i pomagają w walce z chwastami. Troska o bioróżnorodność sprawia, że takie winnice tętnią życiem, co przyczynia się do utrzymania naturalnej równowagi ekosystemu.

Proces produkcji i certyfikacja

Zasady ekologii obowiązują również w winiarni.

• Ograniczenie dodatków – Podczas produkcji wina stosuje się naturalne składniki i metody. Kluczową kwestią jest ograniczenie użycia dwutlenku siarki (siarczynów), który jest naturalnym konserwantem. Jego dopuszczalne limity są o około 30% niższe niż w winiarstwie konwencjonalnym.
• Gwarancja Certyfikatu – Aby wino mogło być oficjalnie nazwane ekologicznym, musi przejść rygorystyczny proces certyfikacji. Najbardziej rozpoznawalnym znakiem w Europie jest „euroliść” – logo przedstawiające listek z gwiazdek na zielonym tle. Często spotykany jest również francuski certyfikat Agriculture Biologique (AB). Przekształcenie winnicy konwencjonalnej w ekologiczną to proces trwający co najmniej 3 lata, podczas których jest ona poddawana szczegółowym kontrolom.

Wino Biodynamiczne

Jeśli winiarstwo ekologiczne koncentruje się na tym, czego nie wolno robić, to biodynamika jest filozofią proaktywną, która idzie o krok dalej, traktując winnicę jako jeden, samowystarczalny i połączony z kosmosem ekosystem.

Filozofia Rudolfa Steinera

Twórcą biodynamiki był Rudolf Steiner, austriacki filozof i naukowiec, który na początku XX wieku sformułował jej zasady. Wygłosił serię wykładów dla rolników, w których przedstawił wizję rolnictwa jako holistycznego, etycznego i ekologicznego podejścia do uprawy, żywności i odżywiania. Według Steinera gospodarstwo, w tym winnica, to żywy organizm, w którym ziemia, rośliny, zwierzęta i człowiek są ze sobą nierozerwalnie połączone i wzajemnie na siebie oddziałują.

Praktyki w winnicy biodynamicznej

Uprawa biodynamiczna obejmuje wszystkie zasady ekologii, ale wzbogaca je o unikalne praktyki:

• Naturalne preparaty – Zamiast zewnętrznych nawozów, winiarze biodynamiczni tworzą własne, homeopatyczne preparaty wzmacniające glebę i rośliny. Najsłynniejsze z nich to preparaty z ziół (np. krwawnika, rumianku, pokrzywy) oraz kompostów i obornika zwierzęcego. Mają one za zadanie ożywić glebę i wzmocnić naturalną odporność winorośli.
• Kalendarz księżycowy – Wszelkie prace w winnicy, takie jak sadzenie, przycinanie, opryski czy zbiory, są wykonywane w zgodzie z rytmem natury, a w szczególności z fazami Księżyca i pozycją planet. Kalendarz biodynamiczny dzieli dni na „korzeniowe”, „kwiatowe”, „owocowe” i „liściowe”, sugerując, które prace będą w danym dniu najbardziej efektywne.
• Całkowita bioróżnorodność – Winnica biodynamiczna to miejsce pełne życia. Pełno w niej owadów, ziół i zwierząt (np. koni czy owiec używanych do orki i kontroli chwastów), które tworzą zdrowy, zrównoważony ekosystem.
• Certyfikacja Demeter – Najbardziej rygorystycznym i rozpoznawalnym na świecie certyfikatem biodynamicznym jest Demeter. Jego uzyskanie wymaga spełnienia jeszcze surowszych norm niż w przypadku certyfikacji ekologicznej. Jeśli certyfikat znajduje się z przodu etykiety, oznacza to, że całe wino jest biodynamiczne, a jeśli z tyłu – że pochodzi z winnicy uprawianej w ten sposób.

Wina naturalne

Na fali zwrotu ku naturze powstał również ruch win naturalnych. Jest to kategoria najbardziej radykalna, choć jednocześnie najmniej formalnie zdefiniowana.

Wina naturalne

Główną ideą win naturalnych jest minimalna interwencja (low intervention), czyli ograniczenie do absolutnego minimum wpływu człowieka na proces powstawania wina.

• Brak oficjalnej definicji – Nie istnieje jeden, prawnie uregulowany zestaw reguł ani międzynarodowa organizacja certyfikująca wina naturalne. Jest to raczej oddolny ruch winiarzy i konsumentów.
• Zasady – Zazwyczaj wina naturalne powstają z ręcznie zbieranych winogron z upraw ekologicznych lub biodynamicznych. Fermentacja zachodzi spontanicznie, dzięki dzikim drożdżom obecnym na skórkach owoców. Nie dodaje się żadnych enzymów, kwasów ani cukru. Wino często nie jest filtrowane ani klarowane, a siarczyny dodaje się w minimalnych ilościach lub wcale.

Wybór dla Ciebie i planety z Winoland

Wybór wina ekologicznego, biodynamicznego czy naturalnego to decyzja, która wspiera rolnictwo przyjazne dla środowiska, promuje bioróżnorodność i pozwala docenić autentyczny charakter wina. To powrót do czasów, gdy winiarz był przede wszystkim rolnikiem, a nie technologiem, a wino było prawdziwym odzwierciedleniem ziemi, z której pochodzi.

Jeśli są Państwo gotowi na odkrycie tego fascynującego świata, sklep Winoland jest idealnym miejscem, by rozpocząć tę przygodę. W naszej ofercie znajdą Państwo starannie wyselekcjonowane wina od producentów, dla których szacunek dla natury jest najwyższą wartością.